Trekkingen bij loterijen

Loterijen behoren al decennialang tot de meest populaire kansspelen in Nederland. Miljoenen mensen wagen regelmatig een gokje. Dit gaat van wekelijkse trekkingen bij Lotto en Miljoenenspel tot de grootschalige Oudejaarsloterij. Achter deze ogenschijnlijk eenvoudige spelmomenten gaat echter een complex systeem van regels, controles en waarborgen schuil. Elke trekking moet volledig betrouwbaar verlopen, waarbij de belangen van deelnemers en de integriteit van het spel vooropstaan. Het organiseren van een loterij is streng gereguleerd. De Kansspelautoriteit houdt toezicht en verstrekt vergunningen, terwijl notarissen, IT-auditors en andere onafhankelijke deskundigen toezicht houden op het proces.

Op deze pagina over trekkingen bij loterijen:

    Two men in suits operate a lottery machine with numbered balls in a studio, while a cameraman films the scene.

    Wettelijk kader en toezicht

    Het organiseren van loterijen in Nederland is strikt gereguleerd om enerzijds een eerlijk spel te garanderen, maar om anderzijds ook toe te zien op de transparantie en tegelijkertijd maatschappelijke opbrengst te garanderen. De basis hiervoor ligt in de Wet op de kansspelen, aangevuld door diverse besluiten en beleidsregels. Toezicht wordt uitgeoefend door de Kansspelautoriteit (Ksa), die verantwoordelijk is voor het verlenen van vergunningen, het handhaven van de regels en het beschermen van spelers. Zowel grote commerciële loterijen als kleinere initiatieven vallen onder dit wettelijke kader. Elke organisator moet voldoen aan specifieke voorschriften over bijvoorbeeld prijzengeld, afdracht, publicatie en de manier waarop trekkingen plaatsvinden. Daarmee wordt voorkomen dat loterijen louter commerciële doeleinden dienen of deelnemers onnodig risico lopen. Bovendien waarborgen onafhankelijke notarissen, auditors en toezichthouders de correcte uitvoering van trekkingen.

    Wet op de kansspelen en rol van de Kansspelautoriteit

    De Wet op de kansspelen (Wok) vormt het fundament voor alle kansspelen in Nederland, inclusief loterijen. Deze wet bepaalt dat het verboden is om zonder vergunning een kansspel te organiseren waarbij prijzen te winnen zijn. De Kansspelautoriteit (Ksa) is de toezichthouder die verantwoordelijk is voor de uitvoering van deze wet. De Ksa ziet toe op de betrouwbaarheid en integriteit van aanbieders, het tegengaan van kansspelverslaving en de bescherming van consumenten. Daarbij worden vergunningen verleend, controles uitgevoerd en handhavingsmaatregelen genomen bij overtredingen. De autoriteit heeft tevens de taak om duidelijke kaders te scheppen voor de manier waarop trekkingen plaatsvinden, hoe prijzen worden uitgekeerd en hoe opbrengsten worden besteed. Zo wordt de markt gereguleerd en wordt misbruik of fraude zo veel mogelijk uitgesloten.

    Vergunningen

    Voor loterijen bestaan verschillende soorten vergunningen, afhankelijk van het doel en de omvang. De Staatsloterij beschikt over een vergunning voor onbepaalde tijd. Dit komt doordat zij als nationale instelling fungeert en direct aan de Staat afdraagt. Goededoelenloterijen, zoals de Postcode Loterij en VriendenLoterij, hebben een structurele vergunning die gekoppeld is aan de verplichting een aanzienlijk deel van de opbrengst af te dragen aan algemeen nut. Daarnaast bestaan er incidentele of eenmalige loterijen, die vaak worden georganiseerd voor lokale initiatieven of benefietacties. Hiervoor moet een aparte vergunning worden aangevraagd. Afhankelijk van de waarde van de prijzen dient dit te gebeuren bij de gemeente of bij de Ksa. Het vergunningenstelsel is ontworpen om onderscheid te maken tussen structurele aanbieders met nationale impact en kleinschalige organisaties die tijdelijk een loterij opzetten. Zo ontstaat een gedifferentieerd systeem waarin zowel commerciële, maatschappelijke als lokale belangen worden gediend.

    Verplichte afdracht

    Een essentieel kenmerk van het Nederlandse loterijstelsel is de verplichte afdracht van opbrengsten. De Staatsloterij moet volgens haar vergunning jaarlijks minimaal 15% van de opbrengst afdragen aan de Nederlandse Staat, na aftrek van prijzen en noodzakelijke kosten. Bij goededoelenloterijen ligt de lat aanzienlijk hoger: zij zijn verplicht minimaal 40% van hun opbrengsten te besteden aan maatschappelijke doelen, zoals cultuur, welzijn of natuurbehoud. Dit garandeert dat loterijen meer zijn dan enkel commerciële kansspelen en dat de samenleving profiteert van hun bestaan. Voor organisatoren betekent dit dat er duidelijke grenzen zijn aan de kosten die zij mogen maken. Marketing of organisatiekosten mogen niet ten koste gaan van de verplichte afdracht. Door deze verplichtingen ontstaat een transparant en voorspelbaar model waarin deelnemers erop kunnen vertrouwen dat een deel van hun inleg een maatschappelijk doel ondersteunt.

    Consumentenbescherming

    Consumentenbescherming is een van de kernpunten van het toezicht op loterijen. Naast de klassieke regels die consumenten moeten beschermen, zijn er ook regels in het leven geroepen die specifiek gericht zijn op consumentenbescherming bij kansspelen. Deelname is bijvoorbeeld uitsluitend toegestaan voor personen van 18 jaar en ouder. De aanbieders zijn daarnaast verplicht om maatregelen te nemen om deelname door minderjarigen te voorkomen. Daarnaast gelden strikte regels rond transparantie: vooraf moet duidelijk worden gecommuniceerd hoe de trekking verloopt, welke prijzen te winnen zijn en welke voorwaarden gelden. Uitslagen moeten zo snel mogelijk openbaar worden gemaakt via officiële kanalen en in begrijpelijke taal. Verder mag geen misleidende reclame worden gevoerd die kwetsbare groepen tot deelname kan aanzetten. Ook moeten alle prijzen daadwerkelijk worden uitgekeerd, tenzij expliciet vooraf gecommuniceerd is dat er sprake is van een universumtrekking. Een universumtrekking is een loterijtrekking waarbij zowel verkochte als niet-verkochte loten meedoen in het trekkingsproces. Als een prijs valt op een niet-verkocht lot, wordt die prijs dus niet uitgekeerd.

    Verantwoording en rapportageplicht

    Na afloop van een loterij geldt een uitgebreide verantwoording- en rapportageplicht. Organisatoren moeten binnen drie maanden na de laatste trekking een volledig overzicht indienen bij de gemeente of de Kansspelautoriteit, afhankelijk van wie de vergunning verleende. Dit overzicht bestaat uit een ondertekend verantwoordingsformulier, een accountantsverklaring en bewijsstukken van de besteding van de opbrengst aan het opgegeven doel. Ook moet een proces-verbaal van de notaris met de trekkingslijsten worden aangeleverd. Deze rapportageplicht zorgt voor transparantie en controle achteraf, zodat kan worden nagegaan of de beloofde afdracht aan het goede doel daadwerkelijk heeft plaatsgevonden. Voor deelnemers betekent dit dat zij erop kunnen vertrouwen dat hun inleg niet alleen eerlijk is behandeld, maar ook daadwerkelijk maatschappelijke impact heeft gehad. Bij tekortkomingen kan de toezichthouder maatregelen nemen, variërend van waarschuwingen tot het intrekken van toekomstige vergunningen.

    Juridische stappen ondernemen

    Wanneer een trekking volgens een deelnemer onjuist is verlopen of prijzen niet correct zijn uitgekeerd, kunnen juridische stappen worden overwogen. In eerste instantie is het aan te raden om dit te doen via de interne klachtenprocedure van de betreffende loterijorganisatie, waarbij een deelnemer binnen een vastgestelde termijn bezwaar kan maken. Indien dit niet tot een oplossing leidt, kan de deelnemer zich beroepen op de toezichthoudende rol van de Kansspelautoriteit, die de naleving van de Wet op de kansspelen en de vergunningvoorwaarden controleert. In gevallen waarin een geschil niet administratief wordt opgelost, kan een deelnemer uiteindelijk naar de civiele rechter stappen om zijn aanspraken op een prijs of schadevergoeding af te dwingen. De aanwezigheid van processen-verbaal van de notaris en vastgelegde trekkingsprocedures speelt hierbij een belangrijke rol als bewijsinstrument.

    Regels bij eenmalige loterijen

    Voor het organiseren van een eenmalige of incidentele loterij gelden aparte regels. Zodra de waarde van de prijzen en premies samen € 4.500 of meer bedraagt, is een vergunning vereist. Voor bedragen tot dit niveau volstaat een aanvraag bij de gemeente. Bij een prijzenpakket van € 4.500 of meer is de Kansspelautoriteit bevoegd om de vergunning te verlenen. De (vergunnings)aanvraag moet ruim op tijd worden ingediend en bevat gegevens over de organisatie, het doel van de loterij en het prijzenschema. Belangrijk is dat de loterij een algemeen belang dient, zoals sport, cultuur of welzijn. Commerciële en individuele belangen zijn uitgesloten.

    Voorwaarden

    Een eenmalige loterijvergunning gaat altijd gepaard met strikte voorwaarden. Zo moet minimaal 40% van de opbrengst worden besteed aan een doel van algemeen belang, zoals zorg, onderwijs of natuurbehoud. Dit zorgt ervoor dat het maatschappelijke karakter van dergelijke initiatieven gewaarborgd blijft. Daarnaast mag een vergunninghouder maximaal 13 trekkingen binnen een periode van zes maanden uitvoeren. Daarmee wordt voorkomen dat incidentele loterijen alsnog structureel worden ingezet. De organisator mag maximaal 60% van de opbrengst aan kosten besteden, waaronder drukwerk, prijzen en notariskosten. De vergunning is altijd tijdelijk en vervalt na de aangegeven periode. Dit geheel van regels voorkomt dat commerciële partijen incidentele loterijen gebruiken als verdienmodel en beschermt tegelijkertijd kleinere organisaties die voor een goed doel een beperkt aantal trekkingen willen organiseren.

    De rol van de notaris bij trekkingen

    A serious man in a suit sits at a desk with papers, next to a lottery machine containing numbered balls, in a studio setting.

    De notaris speelt al decennialang een belangrijke rol bij de organisatie van loterijen in Nederland. Zijn of haar aanwezigheid symboliseert de onafhankelijkheid, betrouwbaarheid en rechtszekerheid. Waar notarissen vroeger zelf letterlijk de lootjes trokken uit verzegelde trommels of loterijbussen, is hun taak tegenwoordig veranderd. De meeste trekkingen verlopen digitaal of volledig computergestuurd, waardoor hun rol verschuift van fysieke handelingen naar toezicht op procedures en naleving van regels. Dit heeft geleid tot discussie: is een notaris nog wel nodig of gaat het slechts om een ‘notarieel sausje’ dat vertrouwen moet wekken? Voorstanders benadrukken dat de notaris juist onmisbaar is om de transparantie te waarborgen, ook in een digitale context. Tegenstanders wijzen op de beperkte technische expertise en pleiten voor meer samenwerking met IT-auditors. Deze discussie wordt verder op deze pagina toegelicht.

    Traditionele rol bij fysieke trekkingen

    In het verleden hadden notarissen een zeer tastbare taak bij loterijen. Bij kleine loterijen is dit vaak nog altijd het geval. Wanneer loten fysiek worden uitgegeven, verzamelen zij de nummers in verzegelde trommels of zogenaamde loterijbussen. Tijdens een trekking trekken zij – al dan niet met hulp van medewerkers – de winnende nummers uit deze bussen. Het is de notaris zijn of haar verantwoordelijkheid om erop toe te zien dat elk lot evenveel kans heeft en dat er geen manipulatie mogelijk is. De notaris fungeert als ultieme waarborg voor de eerlijkheid van de trekking en voor de rechtszekerheid. Hun aanwezigheid maakt dat niemand kan twijfelen aan de integriteit van de uitslag. Na afloop stelt de notaris een proces-verbaal op, waarin de procedure en uitslag formeel worden vastgelegd. Deze directe, zichtbare betrokkenheid zorgt voor een groot vertrouwen bij het publiek.

    Huidige rol bij digitale en computergestuurde trekkingen

    Met de overgang naar digitale trekkingen is de rol van de notaris veranderd. In plaats van zelf fysieke handelingen te verrichten, ziet de notaris nu toe op het naleven van procedures. Dit begint bij het controleren van de ingevoerde prijzenschema’s en eindigt bij het accorderen van de officiële uitslag. De notaris is verantwoordelijk voor het bewaken van de transparantie: hij zorgt dat de regels vooraf helder zijn vastgelegd en dat de trekking verloopt zoals afgesproken. Hoewel de daadwerkelijke trekking door een computerprogramma wordt uitgevoerd, heeft de notaris een controlerende en juridische rol. Zijn belangrijkste taak is het opstellen van een proces-verbaal, waarmee de rechtsgeldigheid van de trekking wordt gewaarborgd. Daarmee blijft de notaris een herkenbare waarborg voor deelnemers, ook al zijn de technische processen grotendeels buiten zijn directe waarneming.

    Kritiek en verdediging

    De rol van de notaris bij digitale trekkingen is niet onomstreden. Critici stellen dat notarissen in feite weinig zicht hebben op de complexe software en de achterliggende algoritmes. Hierdoor is het voor de notaris moeilijk om te controleren of er al dan niet sprake is van manipulatie. Dit zou leiden tot ‘schijnzekerheid’: de indruk van onafhankelijk toezicht zonder daadwerkelijke technische controle. Het ontbreekt de meeste notarissen aan specialistische IT-kennis, waardoor zij afhankelijk zijn van de verklaringen van leveranciers en auditors. Voorstanders benadrukken daarentegen dat de waarde van de notaris ligt in de rechtszekerheid. De notaris legt de procedure formeel vast, ziet toe op naleving van afspraken en waarborgt dat onregelmatigheden worden gedocumenteerd. Hij is geen IT-specialist, maar wel een onafhankelijke jurist die garant staat voor de correctheid van het proces. Daarmee vervult de notaris een belangrijke rol als schakel tussen techniek, recht en vertrouwen van het publiek. Deze discussie wordt verder op deze pagina uitgebreider toegelicht.

    Samenwerking met IT-auditors en accountants

    Omdat digitale loterijprocessen specialistische kennis vereisen, werken notarissen steeds vaker samen met IT-auditors en accountants. IT-auditors controleren of de gebruikte software voldoet aan de eisen van betrouwbaarheid, beveiliging en manipulatiebestendigheid. Zij beoordelen onder meer de algoritmes en de infrastructuur waarin de trekkingen plaatsvinden. Accountants zorgen vervolgens voor financiële transparantie en controleren of prijzen en afdrachten juist zijn verwerkt. De notaris kan zich hierdoor concentreren op de juridische kant: toezicht op de procedure, het vastleggen van de uitkomst en het bewaken van de rechtszekerheid. Door deze samenwerking ontstaat een geïntegreerd controlesysteem waarin verschillende deskundigheden elkaar aanvullen. Het maakt duidelijk dat de rol van de notaris niet los gezien kan worden van die van andere toezichthouders, maar onderdeel is van een bredere keten van waarborgen die samen de integriteit van loterijen garanderen.

    Praktijkvoorbeelden

    De aanwezigheid van notarissen beperkt zich niet tot de kleine kansspelen, maar strekt zich ook uit tot tv-programma’s en internationale loterijen. In populaire shows zoals Miljoenenjacht verschijnt de notaris zelfs in beeld om de integriteit van het spel te onderstrepen. Hij plaatst de bedragen in de koffertjes en ziet toe op de correcte toepassing van de spelregels. Bij recordpogingen of talentenjachten fungeert de notaris eveneens als onafhankelijke controleur. Op lokaal niveau, zoals bij kerkelijke of sportieve benefietloterijen, is de notaris vaak betrokken tegen een gereduceerd tarief. Hier hanteert hij soms nog de klassieke methode, met fysieke stenen of lootjes, zodat deelnemers de eerlijkheid met eigen ogen kunnen aanschouwen. Deze voorbeelden laten zien dat de rol van de notaris bij loterijen uiterst divers is: van de mediagenieke notaris op nationale televisie tot de vertrouwde toezichthouder bij kleinschalige gemeenschapsprojecten. Toch hebben ze iets met elkaar gemeen: in al deze gevallen draait het om het versterken van vertrouwen in het spel en het garanderen van een eerlijk verloop.

    Hoe verloopt de trekking bij Miljoenenspel?

    Miljoenenspel is een wekelijks kansspel van de Nederlandse Loterij. De trekking vindt op zaterdag plaats in het speltheater in Rijswijk, onder toezicht van een notaris. Trekkingsmachines en ballensets worden jaarlijks gekeurd door een onafhankelijke keuringsinstantie. De ballensets liggen in een kluis en de machines staan in een beveiligde ruimte. De verkoop sluit om 17:00 uur. De trekking volgt tussen circa 17:15 en 17:45 uur. Uitslagen worden dezelfde avond bekendgemaakt en prijzen zijn doorgaans vanaf circa 21:30 uur uit te betalen. Trekkingen zijn openbaar en op verzoek bij te wonen.

    1. Verkoop sluiting en vergrendeling

      Om 17:00 uur stopt de verkoop via alle kanalen voor de trekking van die zaterdag. De notaris controleert dat de verkoop daadwerkelijk is gesloten. Vervolgens worden het prijzenpakket en alle verkochte loten in de digitale trekkingsomgeving geladen. Pas wanneer deze set compleet is, mag de trekking beginnen.

      Meer informatie over Miljoenenspel →
    2. Voorbereiding en toezicht in het speltheater

      De notaris werkt met een controlelijst waarop alle processtappen zijn vastgelegd. De fysieke kleurtrekking gebruikt een gekeurde machine met een verzegelde ballenset. Toegang tot de kluis is alleen voor de notaris mogelijk. De digitale trekkingsmachine wordt door medewerkers bediend, maar alle cruciale handelingen gebeuren onder notarieel toezicht. Bij afwijkingen wordt het proces stilgelegd tot de oorzaak is vastgesteld.

    3. Trekking van de kleur (hoofdprijsmultiplicator)

      Eerst wordt één bal getrokken uit een set van zes: één groene en vijf paarse. De machine mengt de ballen en geeft vervolgens exact één resultaat. Een groene bal betekent dat de hoofdprijs kan worden verhoogd naar € 1.000.000. Een paarse bal betekent dat de hoofdprijs wordt verdubbeld. De notaris registreert de getrokken kleur op het officiële uitslagformulier.

    4. Digitale trekking van winnende lotnummercombinaties

      De winnende lotnummercombinaties worden met een digitale trekkingsmachine bepaald. Voor iedere hoofdprijs wijst het systeem ook een Geluksletter toe. De combinatie van lotnummer en Geluksletter bepaalt of de hoofdprijs, gegeven de eerder getrokken kleur, wordt verdubbeld of verhoogd tot één miljoen. Alle gegenereerde combinaties worden vastgelegd om ze later te kunnen verifiëren.

    5. Controle of het winnende lot is verkocht

      Na elke digitale trekking controleert het systeem of de getrokken lotnummercombinatie daadwerkelijk is verkocht. Is het lot niet verkocht, dan volgt direct een nieuwe trekking voor die prijs. Dit voorkomt dat prijzen toekomen aan niet-verkochte loten. De notaris ziet erop toe dat deze her-trekkingen correct verlopen.

    6. Vastleggen en verificatie van de uitslag

      Zodra de trekkingen zijn voltooid, worden uitslagformulieren automatisch aangemaakt en geprint. De notaris controleert of elke getrokken combinatie exact overeenkomt met de registraties in de trekkingsmachine. Eventuele inconsistenties moeten worden verklaard en hersteld voordat er verder wordt gegaan. Pas na een volledige match wordt de uitslag formeel vastgesteld.

    7. Invoer in loterijsysteem en winnaarselectie

      Het uitslagbestand wordt door de trekkingsmachine naar het loterijsysteem verstuurd en automatisch ingelezen. Daarna start de winnaarselectie, waarbij de winnaars, aantallen en uit te keren totaalbedragen worden bepaald. Rapporten uit het loterijsysteem worden vergeleken met de gecontroleerde uitslagformulieren. Bij verschillen wordt de uitbetaling geblokkeerd tot de oorzaak is opgelost en de rapporten exact overeenkomen.

    8. Bekendmaking van de uitslag

      Na validatie publiceert de organisator de winnende nummers op de officiële kanalen (website en teletekst). De publicatie gebeurt in duidelijke en ondubbelzinnige vorm, zodat deelnemers het een en ander zelf kunnen controleren. De transparante bekendmaking maakt integraal deel uit van de vergunningseisen. Hiermee wordt de traceerbaarheid van de trekking gegarandeerd.

    9. Prijsuitbetaling

      Gewonnen geldprijzen worden dezelfde avond betaalbaar gesteld, meestal rond 21:30 uur. Vanaf dat moment kunnen prijzen worden geclaimd volgens de aangegeven procedures. Voor hogere bedragen kunnen aanvullende verificatiestappen van toepassing zijn. De uitbetaling volgt pas ná alle controles en de vrijgave.

    10. Calamiteiten en onvoorziene gevallen

      Bij technische storingen of andere calamiteiten geldt een vooraf vastgelegde noodprocedure onder toezicht van de notaris. Het proces wordt dan veilig gepauzeerd en pas hervat na herstel en hercontrole. In situaties waarin de procedure dit niet voorziet, neemt de notaris een beslissing in lijn met de vergunning en het reglement. Zo blijft de integriteit van de trekking gewaarborgd.

    11. Proces-verbaal en archivering

      Na afloop stelt de notaris een proces-verbaal op waarin de uitvoering en de uitslag worden vastgelegd. De onderliggende uitslagformulieren worden als bijlage toegevoegd. Het origineel wordt door de notaris gearchiveerd, terwijl een afschrift aan de organisator wordt verstrekt. Dit dossier vormt het formele bewijs van een correct verlopen trekking.

      Procedure trekking en bekendmaking uitslag Miljoenenspel raadplegen →

    Hoe verloopt de trekking bij Lucky Day?

    Lucky Day is een dagelijks kansspel van Nederlandse Loterij. De trekking vindt elke dag plaats in het speltheater in Rijswijk, onder toezicht van een notaris. De trekkingsmachines en ballensets worden jaarlijks onafhankelijk gekeurd. De ballensets liggen in een kluis met uitsluitend notariële toegang. De verkoop sluit om 18:00 uur, de trekking gebeurt tussen circa 18:05 en 18:30 uur. De prijzen worden doorgaans rond 19:00 uur betaalbaar gesteld. De trekkingen zijn openbaar en op verzoek bij te wonen.

    1. Verkoop sluiting en controle

      Exact om 18:00 uur stopt de verkoop voor de trekking van die dag. De notaris verifieert dat alle verkoopkanalen dicht zijn en dat er geen nieuwe deelnames meer binnenkomen. Pas na deze bevestiging mag het trekkingsproces worden gestart. Zo wordt voorkomen dat tickets van na sluitingstijd meedoen. Dit zou niet geldig zijn.

      Meer informatie over Lucky Day →
    2. Voorbereiding in het speltheater

      De notaris werkt met een vaste checklist waarin alle handelingen staan beschreven. De ballensets worden uit de kluis gehaald en samen met de machines gecontroleerd qua correcte werking. Medewerkers bedienen de apparatuur, maar iedere cruciale stap staat onder direct toezicht van de notaris. Bij afwijkingen wordt het proces gepauzeerd tot de oorzaak is verholpen.

    3. Trekking van 20 hoofdgetallen

      De eerste machine bevat 80 genummerde ballen (1 t/m 80). Door luchtstromen worden de ballen gemengd en vervolgens één voor één getrokken tot er twintig winnende getallen zijn. De machine “leest” elk getal automatisch via in de ballen aangebrachte chips. De notaris laat een uitslagdocument genereren en controleert of alle twintig getallen correct zijn vastgelegd.

    4. Trekking van het bonusgetal

      Voor het bonusgetal wordt een tweede, identieke machine gebruikt met een speciale set van 51 ballen. De set bevat verschillende waardes (o.a. 1, 3, 5 en 10 in vooraf bepaalde aantallen); er wordt precies één bal getrokken. De machine registreert de uitkomst automatisch en maakt een aanvullend uitslagformulier aan. De notaris checkt of de gerapporteerde bonuswaarde overeenkomt met de daadwerkelijk getrokken bal.

    5. Opstellen en verificatie van de uitslag

      Na beide trekkingen worden de uitslagformulieren aangemaakt en geprint. De notaris vergelijkt de geprinte uitslag met de gebeurtenissen in de machines. Eventuele onregelmatigheden moeten eerst worden verklaard en hersteld. Pas bij volledige overeenstemming wordt de uitslag definitief.

    6. Invoer in het loterijsysteem

      De twintig getallen en het bonusgetal worden door twee verschillende personen, onafhankelijk van elkaar, ingevoerd. Alleen als beide invoeren identiek zijn, start het systeem automatisch de winnaarselectie. Bij een mismatch verschijnt een foutmelding en moet de invoer worden herhaald. Dit verkleint de kans op menselijke invoerfouten.

    7. Winnaarselectie en rapportcontrole

      Het loterijsysteem en een apart controlesysteem bepalen en verifiëren de winnaars per prijscategorie. Ze vergelijken het aantal winnaars, de berekening van prijzen en de totale uitkeringsbedragen. Bij verschillen wordt de uitbetaling geblokkeerd totdat de oorzaak is gevonden en opgelost. Pas daarna worden de bedragen vrijgegeven.

    8. Bekendmaking van de uitslag

      De definitieve uitslag wordt gepubliceerd via de officiële kanalen van Lucky Day. De informatie wordt helder en ondubbelzinnig weergegeven zodat deelnemers het een en ander zelf kunnen controleren. De publicatie omvat de twintig getallen en het bonusgetal. Transparantie in de bekendmaking is onderdeel van de vergunningsvoorwaarden en hier ziet men dan ook strikt op toe.

    9. Prijsuitbetaling

      Rond 19:00 uur worden de gewonnen geldprijzen betaalbaar gesteld. Vanaf dat moment kunnen deelnemers hun prijs innen volgens de geldende procedures. Voor hogere bedragen kunnen aanvullende verificaties gelden om misbruik te voorkomen. Uitbetalingen vinden pas plaats nadat alle controles met succes zijn afgerond.

    10. Calamiteiten en onvoorziene gevallen

      Bij technische storingen of andere incidenten geldt een vooraf vastgelegde noodprocedure. De notaris houdt toezicht op de stappen die worden genomen om het proces veilig te herstellen. De trekking wordt pas hervat als de oorzaak is weggenomen en alles opnieuw is gecontroleerd. Zo blijft de integriteit van de trekking gewaarborgd.

    11. Processen-verbaal en archivering

      De notaris stelt periodiek (per kalendermaand) een proces-verbaal op over de Lucky Day-trekkingen. Uitslagformulieren en controlelijsten worden als bijlagen toegevoegd. Een afschrift gaat naar de organisator. Het origineel wordt door de notaris gearchiveerd. Dit vormt het formele bewijsdossier voor de uitgevoerde trekkingen.

      Procedure trekking en bekendmaking uitslag Lucky Day raadplegen →

    Hoe verlopen de trekkingen bij Lotto, Lotto XL en Super Zaterdag?

    Lotto en Lotto XL zijn wekelijkse trekkingen van de Nederlandse Loterij en vinden op zaterdag plaats in het speltheater in Rijswijk, onder toezicht van een notaris. De machines en ballensets worden jaarlijks door een onafhankelijke partij gekeurd. De ballen liggen dan weer in een kluis waartoe enkel de notaris toegang heeft. Iedere laatste zaterdag van de maand is het Super Zaterdag: dan zijn er twee Lotto- en twee Lotto XL-trekkingen én een extra digitale prijs­trekking. De verkoop sluit om 18:00 uur en de trekkingen lopen grofweg tussen 18:05 en 19:30 uur. De prijzen worden normaal gesproken rond 21:00 uur betaalbaar gesteld.

    1. Sluiting verkoop en startcontrole

      Om 18:00 uur stopt de verkoop via alle kanalen voor de zaterdagtrekkingen. De notaris controleert dat er geen nieuwe transacties meer binnenkomen en dat alle systemen op de juiste trekking staan. Pas na deze vergrendeling wordt het trekkingsproces opgestart. Dit voorkomt dat late aankopen toch zouden meedoen.

      Meer informatie over Lotto →
    2. Lotto trekking (6 nummers + reservegetal)

      De machine bevat 45 ballen met de nummers 1 t/m 45. Na het mengen worden zes winnende nummers één voor één getrokken, gevolgd door een reservegetal. De notaris noteert de uitkomst op het officiële formulier en verifieert de volgorde en leesbaarheid. De machine en de balregistratie moeten exact met de papieren registratie overeenkomen.

    3. Lotto XL-trekking

      Voor Lotto XL wordt dezelfde machine en dezelfde ballenset gebruikt. Alle 45 ballen gaan opnieuw terug in de trommel, waarna opnieuw zes nummers en een reservegetal worden getrokken. De procedure en controles zijn identiek aan die van Lotto. Zo ontstaat een tweede, onafhankelijke uitslag voor dezelfde avond.

    4. Lotto 4/5

      De uitkomst van Lotto 4/5 wordt afgeleid van de Lotto-trekking zónder het reservegetal mee te tellen. Dit wordt vooraf in de speluitleg en bij de uitslagcommunicatie duidelijk gemaakt.

    5. Super Zaterdag

      Op Super Zaterdag is er na de eerste ronde een tweede Lotto- en tweede Lotto XL-trekking. De verkoop voor die extra trekkingen sluit eveneens om 18:00 uur. Daarna kunnen geen nieuwe deelnames meer worden toegevoegd. De uitvoering is gelijk aan de reguliere trekkingen: dezelfde machine, herplaatsing van alle 45 ballen en identieke controles. De notaris bewaakt dat beide ronden strikt gescheiden en correct worden vastgelegd.

    6. Super Zaterdag

      Naast de ballentrekkingen is er een digitale trekking voor de Super Zaterdag-prijzen op basis van vooraf toegekende codes. De codes en prijzen worden in de trekkingsomgeving geladen, waarna het systeem willekeurig winnende codes aanwijst. Er wordt automatisch een uitslaglijst gegenereerd. De notaris controleert of de getrokken codes overeenkomen met wat het systeem heeft geregistreerd.

    7. Vastleggen en verificatie van de uitslagen

      Na iedere trekking worden uitslagformulieren aangemaakt en geprint. De notaris vergelijkt de geprinte lijsten met de machineregistratie en onderliggende logbestanden. Eventuele afwijkingen moeten eerst verklaard en hersteld worden. Pas daarna wordt de uitslag definitief bevestigd.

    8. Invoer in het loterijsysteem

      De uitslagen van Lotto en Lotto XL worden door twee verschillende personen onafhankelijk ingevoerd. Alleen bij volledige overeenstemming start de automatische winnaarselectie. Voor de Super Zaterdag prijs wordt het uitslagbestand rechtstreeks vanuit de digitale trekkingsmachine ingelezen. Het systeem valideert dat het bestand van de juiste trekking en datum is.

    9. Winnaarselectie en controletabellen

      Het loterijsysteem bepaalt per prijscategorie aantallen winnaars en berekent de uitkeringen. Een apart controlesysteem draait dezelfde berekeningen om fouten te detecteren. Beide rapporten worden vergeleken op aantallen, prijsberekening en totale uitkeringssom. Bij verschillen wordt de uitbetaling geblokkeerd tot de oorzaak is opgelost en de rapporten matchen.

    10. Bekendmaking van de uitslag

      Na validatie publiceert de organisator de winnende nummers via de officiële kanalen. De communicatie maakt duidelijk welke reeks bij Lotto hoort en welke bij Lotto XL. Dit vermeldt tevens, waar relevant, de toepassing voor Lotto 4/5. Ook de Super Zaterdag-prijswinnaars op codes worden bekendgemaakt. De publicatie is helder en controleerbaar voor deelnemers.

    11. Prijsuitbetaling

      Rond 21:00 uur worden de gewonnen geldprijzen betaalbaar gesteld. Deelnemers kunnen vanaf dat moment hun prijs laten uitbetalen volgens de geldende procedures. Voor hoge bedragen kunnen aanvullende verificaties gelden, bijvoorbeeld identiteits- en eigendomscontrole van het lot. Uitbetaling vindt pas plaats na alle technische en administratieve vrijgaven.

    12. Calamiteiten en onvoorziene gevallen

      Bij storingen of onregelmatigheden geldt een vooraf vastgelegde noodprocedure. De notaris houdt toezicht, het proces wordt gepauzeerd en alles wordt pas hervat na herstel en hercontrole. Indien nodig wordt een trekking ongeldig verklaard en opnieuw uitgevoerd.

    13. Processen-verbaal en archivering

      De notaris stelt maandelijks een proces-verbaal op over de uitgevoerde trekkingen. De uitslagformulieren en controlelijsten worden als bijlagen toegevoegd en gearchiveerd. Een afschrift gaat naar de organisator. Het origineel blijft bij de notaris in bewaring. Dit dossier vormt het formele bewijs van de juiste uitvoering.

      Procedure trekking en bekendmaking uitslag Lotto, Lotto XL en Super Zaterdag raadplegen →

    Hoe verloopt de trekking bij Staatsloterij?

    De Staatsloterij organiseert 16 trekkingen per jaar: twaalf reguliere (elke 10e van de maand), drie eventtrekkingen (27 april, 1 juli en 1 oktober) en de Oudejaarsloterij (31 december). De trekkingen vinden plaats in het speltheater in Rijswijk, onder toezicht van een notaris. De trekkingsmachines en ballensets worden jaarlijks onafhankelijk gekeurd. De ballensets liggen in een kluis met uitsluitend notariële toegang. De verkoop sluit doorgaans om 18:00 uur (of een vooraf aangekondigd later tijdstip). De reguliere trekkingen en eventtrekkingen lopen tussen 18:30 en 19:30 uur, de Oudejaarsloterij tussen 19:30–20:30 uur. De uitslagen verschijnen dezelfde avond en de prijzen worden rond 22:00 uur betaalbaar gesteld (of later indien vooraf gecommuniceerd).

    1. Sluiting verkoop en vergrendeling

      Op de dag van de trekking stopt de verkoop via alle kanalen op het aangekondigde tijdstip. De notaris controleert dat de verkoop is dichtgezet en dat de juiste trekkingsconfiguratie actief is. Vervolgens worden het prijzenpakket en de verkochte loten in de digitale omgeving geladen. Pas na deze vergrendeling mag de trekking starten.

      Meer informatie over de Staatsloterij →
    2. Jackpotspel (alleen bij reguliere trekkingen)

      Voor de maandtrekking wordt eerst het Jackpotspel uitgevoerd met een set van zeven ballen: één oranje en zes blauwe. Valt de oranje bal, dan valt de Jackpot en wordt er aansluitend een lotnummer voor de Jackpot getrokken. Valt een blauwe bal, dan valt de Jackpot niet en gaat die specifieke blauwe bal de volgende maand niet terug in de machine, waardoor de kans op een Jackpot-val toeneemt. De notaris noteert de getrokken kleur op het uitslagformulier.

    3. Digitale trekking van winnende lotnummers

      Na het Jackpotspel (of direct bij events/Oudejaarsloterij) wijst de digitale trekkingsmachine voor iedere prijs een winnende lotnummercombinatie toe. De generatieslag is willekeurig en te controleren aan de hand van systeemlogs. Per prijs ontstaat zo een afzonderlijke, verifieerbare uitkomst. De notaris ziet toe op de correcte uitvoering en vastlegging.

    4. Controle op verkochte loten

      Na elke digitale toewijzing controleert het systeem of het getrokken lot daadwerkelijk verkocht is. Is dat niet zo, dan volgt onmiddellijk een hertrekking voor diezelfde prijs tot er een verkocht lotnummer is gevonden. Zo komen prijzen nooit terecht bij niet-verkochte loten.

    5. Vastleggen en verificatie van de uitslag

      Zodra alle prijzen zijn getrokken, worden de uitslagformulieren automatisch aangemaakt en geprint. De notaris vergelijkt de papieren uitslag 1-op-1 met de digitale registraties. Eventuele afwijkingen moeten eerst worden verklaard en hersteld voordat de uitslag kan worden vastgesteld. Zonder volledige match volgt geen vrijgave.

    6. Invoer in het loterijsysteem

      Het uitslagbestand wordt vanuit de trekkingsmachine naar het loterijsysteem verzonden en automatisch ingelezen. Het systeem valideert het tijdstip, het spel en de consistentie van de data. Bij een afwijking wordt de invoer geblokkeerd en opnieuw uitgevoerd. Zo wordt voorkomen dat een verkeerde set wordt verwerkt.

    7. Winnaarselectie en rapportcontrole

      Na succesvolle invoer start de winnaarselectie en worden controletabellen opgebouwd. Rapporten uit het loterijsysteem en de ondertekende uitslagformulieren worden vergeleken op aantallen winnaars en totale uitkeringsbedragen. Bij verschillen is uitbetaling niet toegestaan totdat de oorzaak is opgelost. Pas na een sluitende controle wordt de prijsuitbetaling vrijgegeven.

    8. Bekendmaking van de uitslag

      De definitieve uitslag wordt gepubliceerd via de officiële kanalen van Staatsloterij (website) en NOS Teletekst pagina 550. De publicatie is duidelijk en ondubbelzinnig zodat deelnemers het een en ander eenvoudig kunnen controleren. Voor de maandtrekking wordt tevens de uitkomst van het Jackpotspel vermeld.

    9. Prijsuitbetaling

      Prijzen worden dezelfde avond betaalbaar gesteld, normaal gesproken rond 22:00 uur. Vanaf dat moment kunnen winnaars hun prijs claimen volgens de vastgestelde procedure. Voor hogere bedragen gelden aanvullende verificatiestappen (bijvoorbeeld identiteits- en lotcontrole).

    10. Calamiteiten en onvoorziene gevallen

      Bij storingen of andere incidenten geldt een vooraf vastgelegde calamiteitenprocedure onder toezicht van de notaris. Het proces wordt veilig gepauzeerd en pas hervat na herstel en hercontrole van de betrokken stappen. In situaties waarin de procedure dit niet voorziet, beslist de notaris.

    11. Openbaarheid en toezicht

      De trekking is openbaar en kan op verzoek worden bijgewoond. De notaris gebruikt een controlelijst en bewaakt het volledige verloop. De machines en ballensets worden jaarlijks onafhankelijk gekeurd en worden in een beveiligde omgeving beheerd.

    12. Proces-verbaal en archivering

      Na elke trekking maakt de notaris een proces-verbaal op met de uitslagformulieren als bijlage. Een afschrift gaat naar de organisator. Het origineel blijft in het notariële archief. Dit dossier dient als formeel bewijs van de correcte uitvoering van de trekking.

      Procedure trekking en bekendmaking uitslag Staatsloterij raadplegen →

    Hoe verloopt de trekking bij Eurojackpot?

    Eurojackpot is een Europees gecoördineerd kansspel dat in Nederland wordt aangeboden door Lotto (Nederlandse Loterij). De trekking vindt wekelijks op vrijdag plaats in Helsinki (Finland), onder verantwoordelijkheid van de Finse toezichthouder (National Police Board). De Nederlandse stappen rond verkoopsluiting, gegevensoverdracht en systeeminvoer staan dan weer onder toezicht van een Nederlandse notaris. De verkoop in Nederland sluit om 19:00 uur. De prijsuitbetaling wordt doorgaans rond 22:00 uur vrijgegeven.

    1. Verkoopsluiting en overdracht verkoopdata

      Om 19:00 uur wordt de verkoop in Nederland gesloten en controleert de Nederlandse notaris dat alle kanalen zijn dichtgezet. Vervolgens worden de Nederlandse transactiebestanden (verkochte loten) naar het Control Center in Duitsland verstuurd. Pas wanneer het Control Center bevestigt dat alle deelnemende landen hun bestanden hebben aangeleverd, mag de trekking in Helsinki beginnen.

      Meer informatie over Eurojackpot →
    2. Trekking van vijf hoofdnummers (1–50)

      In Finland start de trekking met een machine met 50 genummerde ballen. De ballen worden intensief gemengd en er worden vijf hoofdnummers getrokken. Dit gebeurt één voor één. Het proces verloopt volgens de Finse regels en onder lokaal toezicht. De uitkomst wordt direct formeel vastgelegd.

    3. Trekking van twee bonusnummers (1–10)

      Daarna volgt een tweede machine met 10 genummerde ballen voor de twee bonusnummers. Ook hier worden de ballen gemengd en afzonderlijk getrokken. De resultaten worden samen met de hoofdnummers op het officiële uitslagdocument geregistreerd. Hiermee is de volledige combinatieset voor de uitslag bepaald.

    4. Formele vastlegging en distributie van de uitslag

      De Finse toezichthouder noteert alle getrokken nummers op een uitslagformulier. Dit document wordt per e-mail gedeeld met alle deelnemende loterijen. Parallel zorgt het Control Center voor de technische distributie van de uitslagbestanden. Zo beschikken alle landen over zowel een formeel document als een machineleesbaar bestand.

    5. Automatische import in het Nederlandse loterijsysteem

      Het Control Center levert de uitslagbestanden aan die automatisch in het Nederlandse loterijsysteem worden ingelezen. De Nederlandse notaris controleert of de geïmporteerde cijfers exact overeenkomen met het ontvangen uitslagformulier. Bij een afwijking wordt de invoer teruggezet en opnieuw uitgevoerd. Pas na een perfecte match gaat het proces verder.

    6. Winnaarselectie

      Na een succesvolle invoer start de winnaarselectie in het Nederlandse systeem én in het Control Center. Het Control Center stuurt vervolgens bestanden met het totale aantal winnaars en met de prijzen per prijscategorie. Deze bestanden worden automatisch ingelezen. Rapporten worden per categorie vergeleken op aantal winnaars, prijsberekening en totale uitkering. Bij verschillen wordt de uitbetaling geblokkeerd totdat de oorzaak is gevonden en verholpen.

    7. Bekendmaking van de uitslag

      Na validatie publiceert de organisator de winnende nummers via de Nederlandse Eurojackpot-kanalen (o.a. website en Teletekst). De publicatie is helder en ondubbelzinnig, zodat deelnemers hun deelname eenvoudig kunnen controleren. Dit sluit aan bij de transparantie-eisen uit de vergunning. Ook sociale media kunnen worden ingezet voor een snelle bekendmaking.

    8. Prijsuitbetaling

      Rond 22:00 uur worden prijzen betaalbaar gesteld. Vanaf dat moment kunnen winnaars volgens de vastgestelde procedure hun prijs innen. Voor hogere bedragen gelden aanvullende verificaties om de rechtmatige uitbetaling te waarborgen. De uitbetaling vindt pas plaats ná alle technische en administratieve vrijgaven.

    9. Calamiteiten en onvoorziene gevallen

      Bij technische storingen of incidenten rondom de trekking in Helsinki geldt een calamiteitenprocedure onder Finse supervisie. Voor de Nederlandse processtappen (zoals invoer en controle) wordt bij onvoorziene situaties gehandeld onder toezicht van de Nederlandse notaris. Indien de procedure dit niet voorziet, neemt de notaris een besluit binnen de kaders van het reglement en de vergunning.

    10. Processen-verbaal en archivering

      De Nederlandse notaris stelt maandelijks een proces-verbaal op over de Eurojackpot-afhandeling in Nederland. Uitslagformulieren en controlelijsten worden als bijlagen toegevoegd. Een afschrift gaat naar de organisator, het origineel wordt notarieel gearchiveerd. Dit dossier vormt het formele bewijs van de correcte uitvoering en controle.

      Procedure trekking en bekendmaking uitslag Eurojackpot raadplegen →

    Hoe verloopt de trekking bij Nationale Postcode Loterij?

    De Nationale Postcode Loterij voert haar trekkingen uit onder toezicht van een notaris. De trekking is een openbare aangelegenheid die op verzoek kan worden bijgewoond. De uitslag wordt bepaald met een door een onafhankelijke partij gecertificeerde trekkingsprogrammatuur. Vooraf worden prijzen en regels vastgelegd en gecontroleerd, zodat deelnemers gelijke kansen hebben en de procedure transparant is.

    1. Voorafgaande controle van prijzen en documenten

      Voor elke trekking controleert de notaris het ingevoerde prijzenpakket aan de hand van de door de directie goedgekeurde trekkingsbrief. Ook wordt nagegaan welk deelnemersreglement op de betreffende trekking van toepassing is. Pas als het een en ander aantoonbaar overeenstemt met de vastgelegde stukken, mag de trekking worden opgestart. Zo is vooraf helder wat er precies wordt verloot.

    2. Validatie van gecertificeerde programmatuur

      De gebruikte software is vooraf technisch beoordeeld op gelijke winkansen en manipulatiebestendigheid. De notaris verifieert tijdens de voorbereidingen het controlegetal van het bijbehorende certificaat tegen het getoonde controlegetal in de applicatie. Daarmee staat vast dat er met de juiste, gecertificeerde versie wordt gewerkt. Zonder deze match gaat de trekking niet door.

    3. Bepalen en registreren van de startwaarde

      De notaris trekt handmatig een startwaarde van tien cijfers die als input voor de trekking dient. Deze waarde wordt vastgelegd en gecontroleerd op een correcte invoer in de applicatie. De procedure creëert een reproduceerbaar beginpunt voor de loting. Eventuele fouten in de invoer worden direct hersteld voordat er verder wordt gegaan.

    4. Start en uitvoering van de trekking

      Na alle controles start de notaris de trekking in de beveiligde omgeving. De programmatuur genereert de winnende lotnummers conform de vastgelegde spelregels. Tijdens de uitvoering blijft de notaris verantwoordelijk voor het bewaken van het correcte verloop. Onregelmatigheden leiden tot een onmiddellijke onderbreking en nadere verificatie.

    5. Controle en formele goedkeuring van de uitslag

      Na afloop beoordeelt de notaris de uitslag op volledigheid en interne consistentie. Er wordt gecontroleerd of de uitkomsten aansluiten bij de geconfigureerde regels en het prijzenpakket. Pas na deze controle wordt de uitslag formeel goedgekeurd. Zonder goedkeuring heeft de trekking geen rechtsgeldige status.

    6. Opstellen van het proces-verbaal

      De notaris legt de gehele gang van zaken vast in een proces-verbaal. Daarin wordt onder meer opgenomen dat er een geldige vergunning is, dat gecertificeerde software is gebruikt en dat de prijzen en regels vooraf juist zijn ingevoerd. Ook de handmatige startwaarde en de definitief goedgekeurde uitslag worden expliciet vermeld. Dit document vormt het juridische bewijs van een correcte trekking.

      Procedure trekking en bekendmaking uitslag Nationale Postcode Loterij raadplegen →

    Discussiepunten en uitdagingen bij digitale trekkingen

    De verschuiving van fysieke naar digitale trekkingen heeft de kansspelwereld fundamenteel veranderd. Waar vroeger zichtbaar ballen werden getrokken uit een loterijtrommel, verloopt nu veel via algoritmes en software die voor het publiek onzichtbaar zijn. Deze ontwikkeling brengt voordelen, zoals snelheid en schaalbaarheid, maar roept ook vragen op. Hoe wordt de eerlijkheid gewaarborgd als processen buiten menselijke waarneming plaatsvinden? En welke rol spelen de notaris, de Kansspelautoriteit en externe auditors bij het creëren van vertrouwen? De discussie draait om de waarde van traditioneel notarieel toezicht, de noodzaak van gespecialiseerde IT-audits en de perceptie van spelers die het systeem vaak als complex en ondoorzichtig ervaren.

    UitdagingKernprobleemMogelijke oplossing
    Notarieel toezichtBeperkte zichtbaarheid op softwareprocessenSamenwerking met IT-auditors en statistici
    DigitaliseringComplexiteit en afhankelijkheid van systemenOnafhankelijke certificering en jaarlijkse audits
    Publiek vertrouwenOnzichtbare processen wekken twijfelTransparante communicatie en publicatie van protocollen
    SpelregelsOnduidelijkheid leidt tot conflictenHeldere, juridisch sluitende reglementen vooraf

    De waarde en beperkingen van notarieel toezicht

    Het toezicht van de notaris blijft juridisch van groot belang: hij stelt vast dat procedures correct zijn gevolgd, legt dit vast in een proces-verbaal en fungeert als onafhankelijke garantie. Tegelijkertijd is de invloed van de notaris beperkt zodra trekkingen digitaal verlopen. Hij kan immers niet zelfstandig beoordelen of de algoritmes en software vrij zijn van fouten of manipulatie. Hierdoor ontstaat de kritiek dat de notaris slechts een symbolische rol vervult en slechts ‘schijnzekerheid’ biedt. Aan de andere kant heeft de notaris een unieke juridische positie die door geen enkele andere partij kan worden vervangen. Zijn aanwezigheid zorgt ervoor dat de processen correct verlopen zijn en bij geschillen terug te voeren zijn op een vastgelegde procedure. De waarde ligt dus niet in technische controle, maar eerder in de rechtszekerheid en een onafhankelijk toezicht op de naleving van de vooraf vastgestelde regels.

    Toenemende digitalisering en de rol van IT-auditors

    De digitalisering van loterijen heeft geleid tot een cruciale rol voor IT-auditors. Zij beschikken over de technische expertise om software, algoritmes en beveiligingsprotocollen te beoordelen. Jaarlijkse keuringen door onafhankelijke instellingen, zoals Gaming Labs  International (GLI), vormen een vast onderdeel van het proces. Waar de notaris toezicht houdt op juridische aspecten, vullen IT-auditors dit aan met technische zekerheid qua eerlijkheid en betrouwbaarheid. Deze samenwerking is noodzakelijk, omdat de notaris zonder IT-audit niet kan vaststellen of een digitale trekking correct verloopt. Toch blijft er spanning: wie draagt de uiteindelijke verantwoordelijkheid? De oplossing ligt in een gelaagd systeem van toezicht waarin de notaris borg staat voor het proces en de auditor de technische infrastructuur valideert. Digitalisering vraagt dus om een hybride model waarin verschillende deskundigheden elkaar versterken en gezamenlijk de transparantie en betrouwbaarheid garanderen.

    Publiek vertrouwen in een digitaal en complex systeem

    Voor deelnemers is vertrouwen cruciaal. Bij fysieke trekkingen kunnen zij nog met hun eigen ogen zien dat lootjes willekeurig werden getrokken. Bij digitale trekkingen ontbreekt dit, wat kan leiden tot scepsis of wantrouwen. Het publiek moet vertrouwen op toezichthouders en certificerende instanties, maar veel spelers ervaren dit als abstract en moeilijk te begrijpen. Transparantie wordt daarom steeds belangrijker: door het publiceren van trekkingsprocedures, certificaten en duidelijke uitleg kan de afstand tussen techniek en deelnemer worden verkleind. Ook speelt communicatie een rol: hoe eenvoudiger en visueel inzichtelijker de procedures worden gemaakt, des te groter het vertrouwen. Uiteindelijk is vertrouwen een fragiel goed: één incident kan de geloofwaardigheid van het systeem ernstig schaden. Daarom is het essentieel om naast technische waarborgen ook publieke legitimiteit te koesteren via openheid en begrijpelijke informatievoorziening.

    Belang van heldere spelregels

    Een spraakmakend voorbeeld van de noodzaak van heldere spelregels is het programma Miljoenenjacht. In 2013 ontstond discussie nadat een kandidaat per ongeluk op de rode knop drukte en daardoor een aanzienlijk lager bedrag won dan mogelijk was. De spelregels bleken onduidelijk: stond vast dat een druk op de knop altijd bindend was of moest de wil tot acceptatie ook aanwezig zijn? Het incident leidde tot een juridische procedure waarbij de rol van de notaris onder de loep werd genomen. Deze casus laat zien dat zelfs met notarieel toezicht en digitale vastlegging geschillen kunnen ontstaan als regels niet eenduidig zijn. Heldere, juridisch sluitende reglementen zijn daarom essentieel om conflicten te voorkomen. De notaris heeft hierbij een verantwoordelijkheid: niet alleen toezicht houden tijdens de trekking, maar ook vooraf kritisch beoordelen of de spelregels transparant, volledig en juridisch houdbaar zijn.

    Lees de uitspraak van de het Gerechtshof Amsterdam →

    Betrouwbare trekking is belangrijk

    Voor spelers is het van belang om te weten dat loterijen in Nederland onderhevig zijn aan strikte regels en toezicht. Dat biedt niet alleen juridische waarborgen, maar ook praktische zekerheden bij deelname. Concreet betekent dit:

    • De zekerheid dat trekkingen eerlijk verlopen onder toezicht van notarissen, auditors en de Kansspelautoriteit.

    • Transparantie over waar en wanneer de uitslagen worden gepubliceerd, zoals op officiële websites en NOS Teletekst.

    • Een betrouwbare prijsuitbetaling: gewonnen bedragen worden binnen de gestelde termijnen uitbetaald via het geregistreerde rekeningnummer.

    • Duidelijkheid over belastingen: kansspelbelasting wordt doorgaans ingehouden door de organisatie, zodat winnaars het nettobedrag ontvangen.

    • Heldere procedures voor het opeisen van prijzen, inclusief contactgegevens en instructies op de officiële websites.

    • Vertrouwen dat alleen erkende en vergunninghoudende loterijen, zoals Staatsloterij of Postcode Loterij, prijzen mogen uitkeren.

    Hierdoor kunnen deelnemers rekenen op een gecontroleerd, eerlijk en transparant spelproces.

    Smiling woman in a green cardigan holds a piece of paper, sitting on a couch with a TV in the background.

    Strenge regels, maar noodzakelijk

    Nederland kent een streng en veelzijdig controlesysteem rondom loterijen. Van de Wet op de kansspelen tot de vergunningen die de Kansspelautoriteit verstrekt: elke stap is zorgvuldig vastgelegd. Zowel grote landelijke loterijen als kleinschalige initiatieven vallen onder strikte regels met betrekking tot transparantie, bescherming van de speler en afdrachten. Deelnemers kunnen er daardoor op vertrouwen dat trekkingen eerlijk verlopen, prijzen correct worden uitgekeerd en opbrengsten aan goede doelen ten goede komen. Dit stelsel van toezicht zorgt ervoor dat het speelveld ordelijk en betrouwbaar blijft, ondanks de omvang en complexiteit van de sector. Ondanks de kritiek op digitale processen blijft de rol van de notaris, samen met IT-auditors, accountants en andere toezichthouders, essentieel. Hun aanwezigheid waarborgt de naleving van procedures en biedt rechtszekerheid in geval van twijfel of geschillen. Voor de toekomst ligt de uitdaging in het vinden van een balans tussen technologie, transparantie en vertrouwen. Digitalisering zal verder toenemen, maar duidelijkheid en controle blijven de basis vormen van elk geloofwaardig loterijstelsel.

    A man in a suit reviews a compliance document at a desk, with charts and a laptop. A "Lottery Draw Procedure" chart is on the wall.

    Veelgestelde vragen over trekkingen bij loterijen

    Loterijen roepen vaak praktische vragen op bij deelnemers. Hoewel de procedures wettelijk zijn vastgelegd, blijft het voor spelers en organisatoren belangrijk om te weten hoe alles in de praktijk werkt. Deze FAQ bundelt de meest voorkomende vragen die nog niet in detail zijn behandeld in de bovenstaande tekst. De antwoorden zijn gebaseerd op de officiële regels en documenten.

    Hoe oud moet je zijn om mee te doen aan een loterij?

    Deelname aan Nederlandse loterijen is alleen toegestaan voor personen van 18 jaar en ouder. Organisaties zijn verplicht maatregelen te nemen om minderjarigen te weren.

    Kan ik een lot delen met meerdere personen?

    Ja, dat kan. Officieel is er echter maar één geregistreerde deelnemer. Bij winst moeten onderling afspraken worden gemaakt met betrekking tot de verdeling. Het is aan te raden om deze afspraken vooraf te maken en op papier vast te leggen.

    Wat gebeurt er met prijzen die niet worden opgeëist?

    Bij de meeste loterijen vervallen prijzen die binnen een jaar niet worden geclaimd. Deze komen ten goede aan de organisator. Soms vloeien deze bedragen terug in het prijzengeld of naar goede doelen.

    Hoe weet ik of een loterij legaal is?

    Alle legale loterijen beschikken over een vergunning van de Kansspelautoriteit of de gemeente. Op officiële websites staat vermeld dat een vergunning is verleend. Neem bij twijfel contact op met de Kansspelautoriteit of de betrokken gemeente.

    Wat gebeurt er als een trekking technisch mislukt?

    Daarvoor bestaan calamiteitenprocedures. Onder toezicht van een notaris of toezichthouder wordt de trekking dan opnieuw uitgevoerd.

    Mag ik zelf een loterij organiseren voor een commercieel doel?

    Nee, dat is niet toegestaan. Loterijen zijn alleen mogelijk voor algemeen nut, zoals sport, cultuur, natuur of zorg.

    Hoe en wanneer wordt kansspelbelasting ingehouden?

    Bij prijzen boven de vrijstellingsgrens houdt de organisatie automatisch kansspelbelasting in. De winnaar ontvangt dus het nettobedrag.

    Waar kan ik de officiële trekkingsuitslagen van loterijen vinden?

    De uitslagen worden altijd gepubliceerd via de officiële websites van de loterij, vaak ook op Teletekst en soms ook via sociale media of op televisie.

    Wordt de Nationale loterij trekking live uitgezonden?

    De trekkingen van de Staatsloterij zijn openbaar en vinden plaats in Rijswijk onder toezicht van een notaris. Hoewel het publiek de trekking op afspraak kan bijwonen, worden deze doorgaans niet live op televisie uitgezonden. De uitslagen worden echter snel daarna gepubliceerd op de officiële website en via Teletekst.

    Wordt de postcode loterij trekking live uitgezonden?

    De trekkingen van de Nationale Postcode Loterij zijn formeel openbaar, maar worden niet live op televisie vertoond. Wel zijn sommige gerelateerde programma’s, zoals Miljoenenjacht, op tv te zien waarbij een notaris zichtbaar aanwezig is. De officiële trekkingsuitslagen verschijnen altijd online en door de notaris wordt hiervan proces-verbaal opgemaakt.

    Kan ik elke loterij trekking online volgen?

    Niet elke trekking is live online te volgen. Grote loterijen zoals Eurojackpot of Staatsloterij maken hun uitslagen wel vrijwel direct online bekend via hun officiële websites en vaak ook via sociale media en Teletekst. Voor deelnemers is dit de betrouwbaarste manier om de uitslagen te controleren.